(0)
SZÓSTY DALAJ LAMA
Szósty Dalaj Lama to najniezwyklejsza postać pośród wszystkich Dalaj Lamów, dotąd czternastu. Niezwykłość zaczyna się już od dat jego życia. Urodzony w 1683 roku, zmarł według jednej wersji w 1706, według innej w 1746, według jeszcze innej wcale. Niezwykły był w swej odwadze w demaskowaniu i odrzucaniu zbędnych uwarunkowań otaczających sedno buddyjskiej religii. Wychowany od najmłodszych lat w klasztorze - po osiągnięciu pełnoletniości porzucił szatę mnicha; jest to całkowicie dopuszczalne w zakonie Żółtych Czapek, ale żeby to uczynił Dalaj Lama, głowa zakonu? Nie mieściło się to w głowach współczesnych mu hierarchów, ale też hierarchowie nie śmieli podważać jego decyzji; przecież po to się odrodził, by prowadzić i nauczać. Wiele lat kształcony w filozofii, dialektyce itd., tak że nikt nie mógł mu zarzucić ignorancji, zamiast pisać komentarze do sutr, arcymądre traktaty oraz hagiograficzne poematy o zmarłych mnichach - zaczął pisać rzeczy zupełnie niebywałe w owym czasie w owym kraju: wiersze miłosne.
Niezwykle też tragiczne było jego życie. W przeciwieństwie do hierarchów świeccy politycy - a w owym czasie w owym kraju oznaczało to mongolskich chanów i chińskich posłów - kwestionowali mądrość posunięć młodego władcy, aresztowali go i wywieźli z Lhasy do Kokonor, gdzie według jednej wersji został zamordowany, według innej rozpłynął się w powietrzu, według jeszcze innej żył długo i spokojnie odbywając dalekie podróże do Indii, Chin i Mongolii.
Pisał wiersze miłosne, ale nie mógł się spodziewać, że będą one odebrane po prostu jako takie. Słowa Dalaj Lamy są - dla tybetańskich buddystów - zawsze święte; jego miłosne strofy traktowane są jak nasza Pieśń Nad Pieśniami i interpretowane jako mistyczne. Natomiast mógł się spodziewać, że te czterowiersze będą dostępne znacznie szerszej rzeszy czytelników, niż tomy traktatów i komentarzy, mógł być przecież świadom tego, o czym Czesław Miłosz pisze we wstępie do Traktastu Poetyckiego
dodane na fotoforum:
abi11 2009-08-20
"Wielki Piąty"
Żeby lepiej zrozumieć znaczenie V Dalaj Lamy warto przyjrzeć się krótko stosunkom politycznym, panującym w Tybecie w pierwszej połowie XVII wieku. Był to okres pełen napięć - szczególnie wiele nieporozumień panowało pomiędzy Kagyupami a Gelugpami.
IV Dalaj Lama podczas swego pobytu w Lhasie otrzymał w dowód szacunku pewien wiersz od klasztoru, w którym rezydował IV Szamarpa Czokji Łangcziuk. Otoczenie Jontena Gjatso zinterpretowało go jednak podejrzliwie jako obrazę i wysłało do Szamarpy ostrą notę protestacyjną. Kiedy wkrótce po tym, w roku 1605, ówczesny dzierżawca linii Karma Kagyu (X Karmapa Czojing Dordże nie był jeszcze wtedy odnaleziony) przybył z wizytą do Lhasy, został przez tamtejszych Gelugpów potraktowany wyjątkowo niegościnnie - zamiast spotkania z wybitnym, młodym tulku Gelugpów (co zapewne z łatwością usnęłoby nieporozumienia) , spotkały go groĄby ze strony mongolskiej straży przybocznej Dalaj Lamy.
abi11 2009-08-20
Było to działanie nie tylko nieprzyjazne, ale i krótkowzroczne. Tak się akurat złożyło, że uczniem Szamarpy był, uchodzący za impulsywnego, król prowincji Tsang, Karma Tenzin Łangpo, najpotężniejszy wówczas człowiek w kraju. Na wieść o niegodnym potraktowaniu swego nauczyciela przez zwolenników Gelugpy, wysłał on natychmiast swoją armię do Lhasy i przepędził mongolską eskortę Dalaj Lamy. Kiedy ten ostatni niedługo póĄniej złożył wizytę w południowym Tybecie, ponownie nie doszło do jego spotkania z Szamarpą - nie dopuścili do tego służący i doradcy Dalaj Lamy, szczelnie odgradzający go od świata zewnętrznego.
