Wieliczka - Zamek Żupny
dawna siedziba zarządu kopalń Wieliczki i Bochni

Zamek składa się z trzech głównych budowli: Zamku Środkowego (XIII-XIV), Północnego (XV), Południowego (XIX-XX) oraz baszty (XIV). Podwaliny pod budowę zamku dał w XIII wieku książę Henryk IV Probus, są to też początki krakowskiej Żupy, czyli solnego przedsiębiorstwa, będącego w posiadaniu władcy. Za prawidłowe zarządzanie dobrami odpowiadał żupnik – mianowany przez króla administrator żupy. Prawdziwy rozwój miasta i zamku nastąpił za Kazimierza Wielkiego, król lokował Wieliczkę na prawie niemieckim, gruntownie umocnił i przebudował zamek. Za czasów władcy dochód czerpany z wydobycia soli stanowił czwartą część budżetu państwa.