(6)
https://zamki.res.pl/odrzykon.htm
Pierwsze informacje o murowanym zamku w Odrzykoniu pochodzą z okresu panowania Kazimierza Wielkiego, konkretnie z roku 1348. Był on wtedy własnością królewską. Przypuszcza się, że wcześniej (IX w.) istniało tu miejsce kultu pogańskiego, następnie gród a jeszcze poźniej zamek drewniany zniszczony przez Tatarów w XIII w. Początkowo zamek murowany nie miał wieży, a kamienny portal wejściowy znajdował się od strony północno-wschodniej. Zachodnią część zajmowały pomieszczenia mieszkalne, natomiast wschodnia od przedzamcza przeistoczyła się z czasem w zamek średni. Zamek górny miał bowiem dość małą powierzchnię, więc nowe budynki stawiano właśnie na wschodnim przedzamczu.
1396 r. – za zasługi w obronie Wilna zamek otrzymał rycerz Klemens z Moskorzewa herbu Pilawa. Zbudował on wtedy zamek górny i przedzamcze wschodnie zamienione później na zamek średni
1407 r. – rodzina Moskorzewskich zaczęła używać nazwiska Kamienieccy dla podkreślenia iż zamek jest gniazdem rodowym (obiekt stał na górze Kamieniec)
I połowa XV w. – dobudowano przedzamcze zachodnie z czworoboczną basztą
Koniec XV w. – właścicielem zamku Kamienieckich został Mikołaj Kamieniecki, którego jako pierwszego mianowano na stanowisko hetmana wielkiego koronnego. Po jego śmierci doszło do pierwszego podziału zamku pomiędzy dwóch braci Kamienieckiego – Marcina i Klemensa
1512 r. – zamek rozbudowano o kolejną czwartą już część – przedzamcze wschodnie. W tej postaci przetrwał do dziś
1528 r. – po niepowodzeniach w wojnie domowej na Węgrzech na zamku schronił się król Jan Zapolya. Słał stąd listy zapraszające polskich panów na zebranie do Tarnowa, na którym liczył otrzymać poparcie w walce ze stronnikami Habsburgów
1530 r. – Jan Kamieniecki, syn Marcina sprzedał swoją, czyli wschodnią część zamku Sewerynowi Bonerowi – bankierowi królowej Bony. Boner uczynił z zamku renesansową rezydencję, pozostawiając jednak gotyckie detale
poł. XVI w. – córkę Bonera – Zofię, poślubił syn wojewody lubelskiego – Jan Firlej herbu Lewart. Jako posag otrzymał tę właśnie część zamku. W tym okresie w drugiej połowie zamku Kamienieccy, którzy przeszli na socynianizm (odłam reformacji) zbeszcześcili własną kaplicę
1609 r. – część z zamkiem górnym od Kamienieckich odkupiła rodzina Skotnickich. Postawili oni nowy budynek mieszkalny na fundamentach starego, poszerzyli bramę wjazdową. Przy okazji przebudowali dach w ten sposób, że odprowadzali Firlejom na ich dziedziniec wody deszczowe. Stało się to przyczyną długiego konfliktu
1621 r. – Jan Skotnicki odbudował kaplicę zamkową zburzoną przez innowierców
1630 r. – konflikt dwóch rodów został zażegnany małżeństwem przedstawicieli obu rodzin. Firlejowie przejęli w ten sposób drugą połowę zamku. Przeprowadzili jego przebudowę i modernizację
16.03.1657 r. – wojska sprzymierzonego ze Szwedami księcia Siedmiogrodu – Jerzego Rakoczego podeszły pod zamek. Załoga zamku dzielnie broniła się i podczas nocnych wypraw z zamku poczyniała najeźdźcom duże szkody. Podtrzymała w ten sposób na duchu broniące się przed wojskami szwedzkimi Krosno. Jednak w końcu musiała ulec i została na rozkaz Rakoczego wycięta w pień. Sam zamek poważnie uszkodzono
Po „potopie” zamek częściowo odbudowano, ale głównie tylko wnętrza
1702 r. – kolejny najazd Szwedów zniszczył zamek całkowicie
po 1730 r. – zamek odziedziczyła rodzina Scipio del Campo. Następnymi właścicielami zostali Braniccy herbu Gryf, m.in. hetman wielki Jan Klemns Branicki. Potem przeszedł w ręce Jabłonowskich
796 r. – wielka wichura zerwała dach z zamku górnego. Ówczesny właściciel Kamieńca – hr. Józef Jabłonowski wyprowadził się do dworku w Krościenku Wyżnem
1801 r. – zamek przeszedł w ręce Potockich
1831 r. – w ruinach zamku zamieszkał obłąkany Jan Machnicki
Połowa XIX w. – zrujnowany zamek ponownie został podzielony. Tym razem między rodzinę Biberstein-Starowiejscy (część zachodnia z zamkiem górnym) a rodem Szeptyckich (cześć wschodnia z zamkiem średnim). Byli oni jego właścicielami do roku 1945.
1863 r. – istnieje zapis o obiedzie jaki wydali Starowiejscy w jednej z zachowanych jeszcze komnat zamku. Później zamek popadał powoli w ruinę za sprawą okolicznych mieszkańców, którzy przez 100 lat traktowali go jak kamieniołom oraz niekorzystnych warunków atmosferycznych na tym terenie
1894 r. – w setną rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej okoliczna ludność ufundowała pomnik Tadeusza Kościuszki postawiony na zamku górnym
1904 r. – podjęto pierwsze próby zabezpieczenia ruin
1974 r. – mimo podjętych prac konserwatorskich zawaliła się baszta od wschodniej strony zamku
1995 r. – w dwóch wyremontowanych pomieszczeniach dawnej wartowni zamku średniego powstało muzeum
1998 r. – ruiny przeszły na 20 lat na własność rodziny Kołderów
2000 r. – zawalił się ostatni pozostały jeszcze fragment baszty z herbem Pilawa
Zamek do dzisiejszego dnia jest podzielony administracyjnie między dwóch właścicieli: jedna połowa należy do gminy Korczyna, druga do Wojaszówki
Żródło: www.zamki.res.pl
dodane na fotoforum:
