(9)
W parafii Gniewczyna Łańcucka pierwsze trzy kościoły były drewniane czyli:
1. Wybudowany po 1340 roku.
2. Wybudowany po 1624 roku.
3. Wybudowany w 1725 roku.
Następne dwa były już murowane to jest:
1. Wybudowany w latach 1882 – 1885.
2. Wybudowany w latach 1900 – 1904.
Najnowszy jest piątym kościołem z kolei stojącym na tym samym miejscu co poprzednie. Ważnym i nieodłącznym elementem każdego kościoła jest jego wyposażenie, do którego zaliczane są: ołtarze, tabernakulum, ambona, chrzcielnica, chór, dekoracja wewnętrzna – malarstwo i rzeźba oraz wszystkie naczynia liturgiczne, szaty kościelne, a także księgi.
Budynek Kościelny i jego wystrój.
1) Kościół drewniany wybudowany po 1340 roku
Parafia Gniewczyna od daty erekcji posiada kościół drewniany, który wg źródeł parafialnych powstał po 1340 roku. Źródła parafialne wiadomości te opierają o Akta Grodzkie i Ziemskie, w których jest wyraźna wzmianka o istnieniu kościoła w Gniewczynie. Wiadome jest to również, że kościół ten był wybudowany z drewna i został doszczętnie spalony w trakcie najazdu w 1624 roku. Bliższych informacji o tej budowli nie ma, gdyż wówczas zniszczone zostały wszystkie dokumenty parafialne.
2) Kościół drewniany wybudowany po 1624 roku
Po najeździe tatarskim odbudowano starą świątynię, która służyła parafianom do 1725 roku. Niestety wyglądu tego kościoła także nie można poznać, ponieważ najstarsze źródła podające jakikolwiek opis kościoła parafialnego w Gniewczynie są dopiero z roku 1726.
3) Kościół drewniany wybudowany w 1725 roku
Budowy trzeciego kościoła w Gniewczynie podjął się ówczesny proboszcz parafii ks. Erazm Jankowski. Powstał wówczas nowy drewniany kościół, budowla jednonawowa pod wezwaniem św. Mateusza. Świątynia została usytuowana na sztucznej grobli wykonanej po napadzie tatarskim. Książę Sieniawski zbudował ją na wysokość 6 metrów przy pomocy pracy tatarskich jeńców. Grobla była otoczona wodami rozlewającej rzeki Mleczki, która stanowiła fosę dla kościoła.
Kościół posiadał trzy ołtarze: wielki w prezbiterium i dwa po bokach. Ołtarz główny zupełnie nowy, rzeźbiony z drewna, którego centralną postacią był św. Józef namalowany na płótnie, na górze zaś stał błogosławiony Jan Kante.
W jednym z bocznych ołtarzy znajdował się obraz Najświętszej Panny Marii, natomiast w drugim ołtarzu obraz Jezusa Chrystusa. Przed rokiem 1792 do kościoła gniewczańskiego zostaje wykonany czwarty ołtarz – Świętego Izydora Oracza, natomiast przed 1822 ołtarz Świętego Laurenta Męczennika.
4) Kościół murowany wybudowany w latach 1882 – 1885
Jeszcze mniej wiadomości jest na temat wyglądu świątyni wybudowanej w 1882 roku. Istnieje tylko sprawozdanie z 1885 roku, które w bardzo ograniczony sposób ilustruje wystrój tego kościoła. Podaje jedynie, że była to budowla murowana, pobielana, posiadająca pięć ołtarzy zapewne z poprzedniego kościoła i drewniane tabernakulum.
5) Kościół murowany wybudowany w latach 1900 – 1904
Bardzo szczegółowo natomiast opisane jest najnowszy kościół parafialny, wykonany w 1904 roku. Dokumenty z archiwum parafialnego zawierają dokładne wymiary budowli, wygląd z zewnątrz i zewnątrz, a także uwzględniają namalowaną polichromię.
Świątynia ta jest w stylu gotyckim, wybudowana z cegły palonej. Prezbiterium jej znajduje się po stronie zachodniej, skarbiec po północnej natomiast zakrystia po południowej. Kościół posiada dwuspadowy dach, łamany, a od 1934 kryty blachą ocynkowaną. Nad transeptem umiejscowiona jest mała wieża wraz z sygnaturką. Wieża wybudowana razem z kościołem stanowi fasadę od strony wschodniej. Pierwsza kondygnacja równa się z wysokością dachu. Nad nią są dwie mniejsze (niższe) kondygnacje zakończone trzecią w formie strzelistego stożka. Kryta jest blachą ocynkowaną, zakończona na 41 metrach krzyżem o wysokości 1,5 metra. Sklepienie w całym kościele jest krzyżowe i opiera się na filarach i ścianach. Posadzka typu „Steingut” jest z kostek o wymiarach 17x17 cm w dwóch kolorach: czarnym i białym.
Wnętrze kościoła jest pokryte polichromią, która została wykonana za kadencji ks. Proboszcza Władysława Rękasa, przez artystę – malarza Stanisława Jakubczyka.
W kościele są trzy ołtarze: główny i dwa boczne:
Ołtarz główny z ołtarzem św. Mateusza wykonał w latach I wojny światowej Rarogiewicz z Przeworska. Jest on w stylu gotyckim, bogato rzeźbiony w drewnie dębowym. Po bokach ołtarza w specjalnych niszach znajdują się rzeźbione figury: św. Piotr, św. Wojciech biskup, św. Stanisława Kostka, św. Paweł Apostoł, św. Stanisław biskup, św. Kazimierz, św. Józef, św. Jan Chrzciciel.
Natomiast ołtarz boczny z lewej strony ku czci Najświętszego Serca Jezusowego, a ołtarz boczny z prawej strony ku czci św. Izydora Oracza.
https://www.gniewczyna.przemyska.pl/
dodane na fotoforum:
