(2)
dol Kluczwody, Wierzchowie, gmina Wielka Wies (okolice Krakowa)………………... Jest to najdłuższa jaskinia udostepniona do masowego zwiedzania na Jurze. Ustepuje dlugoscia w tym rejonie tylko jaskini Wiernej. Jaskinie zwiedzano od dawna (W XIX wieku wlasciciel pobieral oplaty za wstep). W srodku niemal brak efektownych naciekow, ale urozmaicenie form korytarzy w duzym stopniu to rekompensuje. Dodatkowa zaleta jaskini jest polozenie w bardzo ciekawym rejonie (Dolinki Podkrakowskie) i sasiedztwo wielu innych obiektow. W jaskini stwierdzono slady osadnictwa neolitycznego. Jaskinia posiada oswietlenie elektryczne, zwiedzanie trasy turystycznej o dlugosci 370 m trwa okolo godziny. Temperatura wynosi 7-8o celsjusza.
OPIS JASKINI: Jaskinia posiada trzy otwory, dwa u podnoza skal, trzeci wyzej wsrod skalek na zboczu doliny. Jaskinie tworzy urozmaicony system korytarzy polozonych na mniej wiecej jednym poziomie. Niektore z podziemnych pustek osiagaja znaczne rozmiary (40-10 m Hala Wielka Dolna, podobne rozmiary ma Sala Tronowa). W jaskini onaleziono slady osadnicztwa neolitycznego i liczne szczatki zwierzat prehistorycznych. Jaskinia posiadala niegdys bogata szate naciekowa, jednak 100 letni okres niekontrolowanego ruchu turystycznego doprowadzil do jej niemal calkowitego zniszczenia. Resztki szaty ocalaly jedynie w partich poznanych niedawno i trudno dostepnych. W jaskini stwierdzono wystepowanie 5-ciu gatunkow nietoperzy. Badania stwierdzily kontynuowanie sie znanych korytarzy wglab masywu ku poludniowi, proba przedostania sie do nich bylo kopanie w Sali tronowej (korytarz nie naniesiony na planie).
