Powstanie chochołowskie z 21 lutego 1846 r. (w gwarze "poruseñstwo") – wystąpienie zbrojne górali z Chochołowa i Czarnego Dunajca a także i okolicznych wsi przeciwko władzom austriackim, znane w historii również pod nazwą "insurekcji pod Tatrami". Zorganizowane zostało przez Jana Kantego Andrusikiewicza (nauczyciela i organistę), Juliana Goslara (poetę), oraz księży, którymi byli: wikary z Chochołowa Józef Kmietowicz i wikary z Poronina Michał Głowacki.
Powstanie zostało przygotowane przez Centralizację - czyli władzę najwyższą Towarzystwa Demokratycznego z Ludwikiem Mierosławskim na czele (w Galicji przygotowaniami kierował 24-letni Edward Dembowski) i miało zacząć się razem z ogólnonarodowym powstaniem, które jednak zostało odwołane (wiadomość o tym nie dotarła do Chochołowa). Górale prowadzący spór o grunty z ziemianinem Kajetanem Borowskim dość łatwo dali przekonać się do buntu przeciwko austriackiej władzy, którą wykorzystywał w sporze Borowski.
Niewielkie powstanie w Chochołowie wybuchło wieczorem 21 lutego 1846 roku. Powstańcy w liczbie około 30 osób z księdzem Kmietowiczem i strażnikiem finansowym Wojciechem Lebiockim na czele zdobyli posterunek celny w Chochołowie, gdzie znaleźli broń. Następnie opanowali komorę celną w niedalekiej Suchej Górze, zniszczyli słupy graniczne i porąbali cesarskiego orła (Jan Zych z Chochołowa). Następnie powstańcy zdobyli podstępem posterunek graniczny w Witowie oraz jeszcze tej samej nocy zarekwirowali broń z nadleśnictw w Witowie i w Kościelisku.
Powstanie zostało wkrótce stłumione przy pomocy oddziałów straży z Nowego Targu oraz górali z Czarnego Dunajca. Powstańców osadzono w Spilbergu, Kufsteinie i Wiśniczu. Wkrótce zostali jednak zwolnieni, w związku z Wiosną Ludów w 1848 roku. Wystąpienie chochołowskie traktuje się jako epizod powstania krakowskiego z 1846 roku.
Pamiątką tych wydarzeń jest stojąca w Chochołowie figura św. Jana Nepomucena ustawiona tyłem do wsi Czarny Dunajec, której mieszkańcy pomagali stłumić powstanie.
Jednym z uczestników powstania był Jan Krzeptowski zwany Sabałą.
dodane na fotoforum:
flower 2008-09-09
fantastyczne zdjecie
asia11 2008-09-09
nie wiedziałam tego wszystkiego co przeczytałam pod fotkę, zresztą cudowną .....................pozdrawiam:))
ewelen 2008-09-09
Witam. Bardzo dziękuję za wyczerpujące wiadomości, wydawało mi sie ,ze historia nie ma dlamnie tajemnic , a jednak! stwierdzam braki. Dziękuję raz jeszcze , prawie identyczna chata stoi w skansenie w Bierkowicach- dzielnica Opola. Pozdrawiam.
ewusia 2008-09-09
Witam po tygodniowej nieobecności w garnku. Obiecuję , że zobaczę wszystkie zdjęcia , których jeszcze nie widziałam.
Życzę miłego wieczoru...:)
vestup 2008-09-09
Ciao;))) Pozdrawiam cieplutko;)) Muzeum?
jazkra 2008-09-09
Chochołów to wieś przepiękna . Jeśli tylko mogę - po drodze z Zakopanego - to jadę tam , aby oglądnąć piekne , dobrze utrzymane domostwa .
Jeśli ktoś lubi architekturę drewnianą - polecam .
A teraz dowiedziałam się , że jest także wpleciona w historię powstań .
sylwia55 2008-09-09
Popatrz, jak słonce pięknie zachodzi
By jutro dla Ciebie wschodzić ☆
Popatrz jak dzień kładzie się spać
By jutro mógł nadal trwać... ☆
Zegnam Ciebie zachodem ☆
Bym jutro mogla powitać Ciebie
Znowu cudownym wschodem......☆
kkalinaa 2008-09-09
Pięknie zadbany dom i oczywiście piękna historia Dorotko, spokojnej nocy i kolorowych snów życzę... ;)))
reniuska 2008-09-09
DOROTKO U CIEBIE MOŻNA SIĘ DUŻO Z HISTORI DOWIEDZIEC ORAZ ZOBACZYC DUŻO CIEKAWYCH ZABYTKOW
MILUSKIEGO SNU ŻYCZE
DOBRANOC
marekp 2008-09-09
hmm ciekawa historia z tym powstaniem;) ładna chata Dorotko;)
jakuba 2008-09-09
Uwielbiam Dorotko Twoje komentarze,
są zawsze takie na temat
i widzę, że chyba jako jedna z nielicznych czytasz to- co mam do przekazania;-)
wspaniale, że znajdujesz czas na zwiedzanie i dzielenie się z nami tymi PEREŁKAMI HISTORII........
buźka i dziękuję serdecznie za wszystkie piękne słowa
i czas jaki poświęcasz na moją skromną osobę ;-) ;-*
noc77 2008-09-09
ładna chatka ,oj łądna
teres 2008-09-09
Pieknie opisane...Pozdrawiam:)
zbych1 2008-09-10
Śliczna chatka, taką chciałbym mieć.
Dziękuję za dokładny opis, to są dobre lekcje historii.
Pozdrawiam miło i pogodnego dnia życzę.