Prezbiterium..

30 października 1910 r. w 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem w południową zewnętrzną ścianę prezbiterium wmontowano „płytę grunwaldzką”. Płaskorzeźba przedstawia moment wjazdu do Przemyśla króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi i powitanie ich przez obywateli miasta na czele z biskupem.

Nie ominęły świątyni echa zawieruchy wojennej. Zaborca austriacki zabrał bowiem miedziane pokrycie dachu katedry, część piszczałek organowych i dzwony z wieży, z których jeden pozostawiono. Straty te uzupełniono dopiero w 1928 r. zakupując w Poznaniu nowe organy firmy braci Biernackich. Uszczerbku doznała katedra również podczas II wojny światowej. W czerwcu 1941 r. od pocisków artylerii niemieckiej zniszczeniu uległ dach i sygnaturka. W czasie pożaru, jaki spowodowały pociski, na strychu spłonęło wiele cennych ornatów, kap, kielichów, zniszczeniu uległy też witraże J. Matejki. Prace przy naprawie dachu podjął natychmiast biskup Franciszek Barda. Natomiast sygnaturkę odbudowano w 1985 r. Warto wspomnieć jeszcze, że w roku 1960 z okazji 500-lecia rozpoczęcia budowy otrzymała katedra od Stolicy Apostolskiej tytuł Bazyliki Mniejszej.

Bazylika jest budowlą trzynawową z wystrojem barokowym. Po prawej stronie od głównego wejścia znajduje się zachowana z katastrofy z 1733 r. tablica nagrobkowa z 1545 r., a nieco dalej duży nagrobek Anny i Jana Fredrów. W tej samej nawie znajduje się renesansowy nagrobek z czerwonego marmuru biskupa Dziaduskiego z połowy XVI w. Nawa nieco się rozjaśnia w pobliżu kaplicy bocznej, którą stanowi Kaplica Fredrów (lub Ukrzyżowania). Zbudowana została w stylu późnego baroku. W jej wnętrzu znajduje się ołtarz z czarnego marmuru z najcenniejszym elementem, który stanowi gotycki krucyfiks. Poniżej znajduje się biała alabastrowa Pieta renesansowa z XVI w. Po bokach ołtarza rozmieszczono dwie części jednego nagrobka biskupa Fredry. Kaplicę urozmaica malowidło na ścianie T. Popiela, a na kopule znajduje się fresk St. Strońskiego. W kaplicy Fredrów, 26 maja 1991r., uroczyście złożone zostały relikwie sługi Bożego Józefa Sebastiana Pelczara. Z kolei w 23.08.2002 r. przeniesiono do świątyni relikwie błogosławionego ks. Jana Balickiego, które złożono również w nawie prawej, w ołtarzu św. Stanisława biskupa, w pobliżu fredrowskiej kaplicy. cdn..