Św.Krzyż

Św.Krzyż

REMONT KOŚCIOŁA. Decyzją zarządu województwa projekt „Renowacja Kościoła Świętego Krzyża wraz z zabudowaniami poklasztornymi w Warszawie..." został wpisany na listę projektów kluczowych województwa

Zewnętrzny wygląd kościoł...

Wśród zabudowań klasztornych kościół wyróżnia się wielkością i znaczeniem. Kościół tutejszy pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej został zbudowany na miejscu pogańskiej świątyni. Trwając na tym miejscu ponad tysiąc lat zmieniał się i przybierał rozmaite kształty, począwszy od rotundy poprzez styl romański, gotycki, barokowy aż do neoklasycznego.
Obecna świątynia, trzecia na tym miejscu, wzniesiona została w latach 1781-1789 wg planu Józefa Karsznickiego w stylu barokowo-klasycystycznym o wymiarze 53 x 17,5 m, murowana z cegły, orientowana, jednonawowa, na planie prostokąta. Fasada zachodnia z ciosu, późnobarokowa, pięcioosiowa, o dwóch kondygnacjach. Oś środkowa szersza, akcentowana dużymi arkadowymi wnękami.
W dolnej wnęce umieszczone jest główne wejście do kościoła, ujęte w portal z szarego marmuru. Flankujące kolumny dźwigają przerywany przyczółek. Górną wnękę wypełnia duże okno. Środkową część" frontonu zamyka półkolisty tym-panon. Brak barokowego zwieńczenia, bo tu właśnie wznosiła się piękna wieża zniszczona w czasie pierwszej wojny światowej w 1914 r. W płaszczyznach osi bocznych płyciny i nisze. W niszach przyziemia cztery kamienne rzeźby: trzech duchownych i rycerza, barokowe z XVII w., prawdopodobnie pochodzą ze starego kościoła. Rany zadane frontonowi kościoła przez wysadzenie dynamitem wieży od ponad pół wieku nie zostały zagojone i z biegiem lat powiększyły się. Dopiero pod koniec lat siedemdziesiątych naszego stulecia przystąpiono do kapitalnego remontu. Brakujące elementy uzupełniono, stare poddano konserwacji, a przede wszystkim usunięto rozwarstwienie fasady. Prace zakończono w 1985 r. Finansował je Wojewódzki Konserwator, a wykonawcą były Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków z Kielc.
Elewacja wschodnia podobna jest w rysunku do frontonu zachodniego, ale jest skromniejsza bo tylko trójosiowa. Oś środkowa jest płytkim ryzalitem24, przyozdobionym pilastrami. W jego przyziemiu umieszczono arkadową wnękę, wyżej loże, a górę zamknięto półkolistym tympanonem. W bocznych osiach na dole wmurowano (prawdopodobnie później) kamienne kartusze z herbami: Godziemba z literami opata Michała Maliszewskiego, Ciołka z inicjałami Maciejewskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego, Lubicz -jeden z najbardziej rozpowszechnionych herbów szlacheckich. Brak dwóch liter uniemożliwia odczytanie komu ten kartusz poświecono. Czwarty - ze znakiem krzyża świętokrzyskiego. Całość zwieńczona późno-barokowym szczytem z wazonami.
Fasada zachodnia i wschodnia elewacja - to prawdopodobnie kopia któregoś z kościołów włoskich (św. Scholastyki w Subiaco). Rysunek przysłał opat Niegolewski, który wówczas zwiedzał Włochy.
Elewacja południowa płaska, bez kaplic i załamań, posiada dwie kondygnacje. Dolna rozczłonkowana za pomocą paru pilastrów, górna wzmocniona lizenami. W górnych wnękach - okna.
Zwiedzanie wnętrza klasztoru rozpoczyna się od furty.

dodane na fotoforum: