(16)
Powstanie stylu zakopiańskiego jest ściśle związane z sytuacją polityczno-kulturalną, jaka panowała w Zakopanem i na Podtatrzu w II poł. XIX w. Właśnie w tym okresie nastąpił zachwyt góralszczyzną podhalańska, w której dopatrywano się korzeni polskości, tak bardzo utęsknionej, podczas panujących zaborów Polski. Jednym z elementów fascynacji, była tradycyjna architektura chałup podhalańskich. Przyjezdni turyści, naukowcy, czy kuracjusze wynajmowali dla swojego użytku izbę lub też całą chałupę, z czasem ich wymagania co do komfortu wzrosły i dom góralski, już nie wystarczał dla zaspokojenia ich potrzeb. W związku z tym zaczęto w Zakopanem budować okazałe wille, głównie w stylu alpejskim. Było to dużym zagrożeniem dla tradycyjnego budownictwa góralskiego i mogło doprowadzić do powolnego jego zaniku, a Zakopane stało by się miejscowością podobną do Tatrzańskiej Łomnicy czy Smokowca, które bardzo przypominały kurorty alpejskie. Przełomowym wydarzeniem dla architektury podhalańskiej byo wydanie książki Matlakowskiego "Budownictwo Ludowe na Podhalu" i oczywiście przyjazd do Zakopanego Stanisława Witkiewicza (1886 r). Właśnie to on stworzył w budownictwie tzw. styl zakopiański, nawiązujący i "rozbudowywujący" tradycyjną chałupę góralską w okazałą willę. Bryła willi w stylu zakopiańskim, bardzo różniła się od typowej chałupy, ale nawiązywała do jej podstaw i charakterystycznych szczegółów, takich jak wysokie podmurówki, duża ilość załomów, uskoków i ryzalitów, ozdobne tarasy, ganki, wystawki i wyględy (małe facjatkowe pokoiki), wielkie ozdobne kominy, duża ilość pazdurów na zakończeniach licznych daszków, koronka wzdłuż kalenicy, duża rozmaitość kształtów otworów okiennych, sosrąb nie miał funkcji konstrukcyjnej, lecz bardziej zdobniczą; budynki jedno lub dwutraktowe, piętrowe, gdzie piętro było usytuowane szczytem w stosunku do frontu części parterowej... Z całą pewnością można stwierdzić, że styl zakopiański, uchronił Zakopane i okolicę przed obcym wpływem budownictwa, oraz narzucił dalszy kierunek rozwoju stylowości, gdyż po nim powstały nowe rozwiązania, które w większym, czy mniejszym stopniu nawiązują do stylu zakopiańskiego.
Nie udało się Witkiewiczowi stworzyć stylu ogólnonarodowego bo była to twórczość ograniczona w czasie i w przestrzeni(tylko Zakopane). Odrzucono ten styl także dlatego, że był zbyt nagłośniony jako polski. Niestety tak już jest, że jak coś się za bardzo reklamuje to prędzej czy później przychodzi na to zniechęcenie. By nie zniechęcać kończę pisanie:)))
Pozdrawiam serdecznie moich Ulubionych oraz wszystkich Gości:)
mycha 2011-09-22
bardzo okazała budowla...ilekroc jestem w górach,podziwiam je:))Kolorowych snów życzę...dobranoc:)
stif56 2011-09-22
Świetne zdjęcia pokazujesz Jureczku ........brawo
kropka7 2011-09-22
Budynek z lekka kiczowaty ... ale foto piękne ...
wyglada troszke jak chatka z piernika, zaraz wyjdzie Baba Jaga i zabierze Jasia i Małgosię ... :)
Pięknych bajecznych snów życzę Jurku :)))
kropka7 2011-09-22
re: jesteś WIELKI !!!!
podziwiam Cię ...a Ty mnie ciągle zaskakujesz ;)))
dobrej nocy życzę ... roześmiana od ucha do ucha :)))))
dorocik 2011-09-23
A mnie się takie klimaty bardzo podobają Jureczku, ten widać jest bardzo bogaty i już w nowocześniejszym, ale jednak góralskim stylu, pozdrawiam :)))
madu02 2011-09-23
właśnie ten styl wyróżnia Zakopane , oby jak najdłużej przetrwał, Oksza po remoncie jak nowa...z przyjemnością oglądam Twoje Zakopane...
kryst09 2011-09-23
Życzę miłego dnia ...))) W tym roku preferujesz południe , ja wybrałam północ - Wszdzie jest pięknie , ale jak długo jeszcze tak będzie ? - dziś mam dzień pytań , ale i odpowiedzieć też potrafię i powiem Jerzy , że życzenia Twoje znalazłam w tym kwiatku , wiesz jaką radość mi sprawiły . DZIĘKUJĘ...))
Idzie drogą jesień ,
Czy wiesz co nam niesie ?
Czy idzie wesoła ,
Czy może krzyczy dokoła ?
woliori 2011-09-23
Dzięki Jurku, że chciało Ci się chcieć;) Wyczerpujący, własny opis...
Chylę czoła i dziękuję :)
ewkal 2011-09-23
Piekna chałupka :)
anana57 2011-09-23
osobiście lubię styl góralski...a szczególnie na tym terenie prezentują się właściwie...pozdrawiam jesiennie już..
pamela5 2011-09-23
Bardzo ciekawie opisałeś dzieje budownictwa w Zakopanem oraz okolicach. Świetnie wzbogaciłeś moją wiedzę nie tylko wspomnianymi opisami ale również wspaniałymi zdjęciami:-)
Pozdrawiam Jurku:-))
maria57 2011-09-24
Oj, dla mnie mógłbyś pisać i pisać
Lubię Twoją galerię nie tylko za zdjęcia. Chyba jednak przede wszystkim lubię Cię czytać - dociekliwe są Twoje opisy poparte rozległą wiedzą, potwierdzającą niewątpliwie Twoje szerokie zainteresowania. Zawsze się czegoś nowego u Ciebie dowiem. Do tego Twoja kwiecistość słowa.
Tak, jest do Ciebie zawsze przyjemnie wpaść
timotei 2011-09-24
Witaj Jurku!
Kropka7 napisała że Jesteś Wielki podzielam jej zdanie.
Fotka piękna i te informacje pod każdą fotką.. podziwiam..
Serdecznie pozdrawiam życzę ciepłego jesiennego słoneczka.
ewulka 2011-09-25
zgadzam się całkowicie z Marią57....ja też lubię Cię odwiedzać,
podziwiać piękne zdjęcia i zachwycać się podpisami:)
cieplutko pozdrawiam Jureczku:)
czamula 2011-09-25
piękny zakopiański styl!!!!! do którego potrzebny jest nie tylko talent, lecz i wyobraźnia, tutaj nie może puścić wodzy własnej fantazji , potrzebna jest cierpliwość i wewnętrzna dyscyplina. - obowiązuje pokora wobec przeszłości i takie Zakopane też lubię MA DUSZĘ!!!
mimoza7 2011-09-25
W pięknym stylu...
zszywka 2011-09-26
dla mnie.... bajka ! :)))
ewusia 2011-09-27
Lubię Zakopane a szczególnie te typowe góralskie domki,
które ciągle zadziwiają mnie i zachwycają swym stylem.
W moim odczuciu ten styl zabudowy bardzo pasuje do
górskiego klimatu....:)
