Powstanie pierwszej osady dającej początek miastu, łączone jest z występowaniem na tym terenie bogatych złóż galeny. Płytkie zaleganie kruszcu, liczne wychodnie, metaliczny wygląd i łatwość uzyskiwania z niego metalu, musiały sprzyjać wczesnemu jego odkryciu. Na terenie Olkusza, początek tej działalności miał miejsce w latach 700-400 p.n.e.