(2)
Dolina Kościeliska uważana jest za jedną z najpiękniejszych dolin tatrzańskich.
Jest doliną walną to znaczy taką, która sięga od podnóża Tatr aż do ich głównego grzbietu . Ma ona ok. 9 km długości. Najwyższy szczyt w jej otoczeniu to Błyszcz (2159 m n.p.m.).
Dolina Kościeliska tworzy długi i głęboki wąwóz skalny. W trzech miejscach zwanych bramami - ściany wąwozu zbliżają się do siebie bardzo blisko.
Południowa część doliny zbudowana jest ze skał krystalicznych wyrzeźbionych przez lodowiec. Część środkowa i dolna zbudowana jest głównie z podatnych na wietrzenie wapieni. Płynący dnem doliny Kościeliski Potok oraz płynące szczelinami we wnętrzu skał wody podziemne ukształtowały rzeźbę doliny. Efektem ich działalności są skały o fantastycznych kształtach, strome ściany i liczne jaskinie.
W przeszłości Dolina Kościeliska była związana z przemysłem hutniczym. Od końca XV w. wydobywano tu srebro, miedź i antymon, a od końca XVIII w. głównie rudy żelaza. W Starych Kościeliskach przetapiano tę rudę, była kuźnia, chaty robotników, karczma, leśniczówka i kościółek dla robotników. Właśnie od tego kościółka pochodzi nazwa doliny.
Przez Dolinę Kościeliską prowadziła trasa na Słowację. Podróżowali nią kupcy z jucznymi końmi i przemytnicy. Na trasie napadali nieraz na nich zbójnicy, o czym świadczą historyczne przekazy, a także nazwy skał : Zbójnickie Okna , Zbójnicka Turnia, Zbójnicki Stół.
Pod koniec XVIII wieku w dolinie pojawili się pierwsi turyści, a od 1815 r. stała się ona bardzo popularna turystycznie. Doliną wędrowano aż na szczyt Bystrej, by podziwiać wschód słońca. Natchnienie do swoich utworów czerpali tu tacy znani twórcy, jak min. : Deotyma, Wojciech Gerson, Seweryn Goszczyński , Kazimierz Przerwa-Tetmajer czy Stefan Żeromski. W leśniczówce utworzono pierwsze schronisko. Jan Gwalbert Pawlikowski zaczął badać i opisywać jaskinie.
W czasie II wojny światowej w dolinie ukrywał się oddział partyzancki, a kurierzy tatrzańscy przeprawiali się tędy za granicę.
