Jędrzejów

Pierwsze w Polsce opactwo cystersów (1140 r.), miejsce wiecznego spoczynku i kultu bł. Wincentego Kadłubka , który spędził tutaj ostatnie pięć lat życia (1218 - 1223).

Wieś pierwotnie nosiła nazwę Brzeźnica (do dzisiaj tak się nazywa przepływająca przez miasto rzeczka). Na Jędrzejów (Andreovia, czyli Droga św. Andrzeja) przemianowali ją cystersi. Prawdopodobnie nazwa pochodzi od imienia patrona wschodu św. Andrzeja Apostoła.

Klasztor ufundował biskup wrocławski Janik i jego brat Klemens. Konwent cysterski przybył z Burgundii, z opactwa Morimond. Ze względy na wielkie znaczenie tego opactwa nazywano je Morimondus Minor (Morimondem Mniejszym).

Cystersi w połowie lat 60. XII w. zbudowali swój pierwszy zakonny kościół. Na uroczystość konsekracji na przełomie 1166/67 r. przybyli reprezentanci najznakomitszych rodów możnowładczych średniowiecznej Polski, m.in. książęta Mieszko Stary i Kazimierz Sprawiedliwy. Opactwo zostało obdarzone nowymi nadaniami, potwierdzone zostały także wcześniejsze. Poświęcenie kościoła i zjazd możnych były okazją do spotkania cystersów z przedstawicielami Polski, którzy wysoko ocenili działalność klasztoru.