Pałac Saski

Przebudowa po powstaniu listopadowym

W 1837 Adam Idźkowski, magister budownictwa i miernictwa oraz absolwent Oddziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego, opracował na zlecenie nowego właściciela, Iwana Skwarcowa, który nabył pałac od rządu za sumę 115 200 zł, plany przebudowy pałacu. Oprócz niego w konkursie na przebudowę brali udział m.in. Henryk Marconi i Antonio Corazzi. Zwyciężył projekt Marconiego, ale namiestnik Iwan Paskiewicz odrzucił go bez motywacji i zatwierdził projekt Idźkowskiego. Po zniszczeniach, jakich doznał budynek pałacowy w czasie powstania listopadowego w 1830, na podstawie planów Idźkowskiego dokonano w latach 1839–1842 kolejnej przebudowy w stylu klasycystycznym, rozbierając część środkową pałacu i dodając w tym miejscu kolumnadę w stylu korynckim. Przed pałacem w latach 1841-94 stał zbudowany z rozkazu cesarza Mikołaja I obelisk z brązu projektu Corazziego, upamiętniający siedmiu polskich oficerów zabitych 29 listopada 1830 przez powstańców za odmowę przejścia na ich stronę. Zmodyfikowano także oba skrzydła boczne pałacu, dodając m.in. nawiązujące do stylu kolumnady pilastry. Od 1862 do 1915 Pałac Saski zajmowała armia carskiej Rosji — znajdowało się w nim rosyjskie Dowództwo III Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

W latach 1894−1912 w miejscu przeniesionego na plac Zielony pomnika lojalistów wzniesiono monumentalny sobór św. Aleksandra Newskiego z 70-metrową dzwonnicą od strony ulicy Królewskiej