Cerkiew św. Trójcy i klasztor Bazylianów w Wilnie – szesnastowieczny zespół klasztorny wzniesiony jako prawosławny, obecnie jest użytkowany przez bazylianów.

Znane są wzmianki o istnieniu na miejscu klasztoru Bazylianów drewnianej cerkwi ufundowanej przez żonę księcia Olgierda Juliannę. Klasztor został wzniesiony w 1514 przez księcia Konstantego Ostrogskiego w podzięce za zwycięstwo polskie w bitwie pod Orszą. Na terenie klasztoru jeszcze w tym samym stuleciu powstała drukarnia, z której wyszedł elementarz Wawrzyńca Zizaniusza - pierwsza taka książka w kręgu kultury wschodnioeuropejskiej.

W rękach prawosławnych monaster był do 1608, kiedy z polecenia króla Zygmunta III Wazy trafił do bazylianów. Po pożarze cerkwi w 1748 dokonali oni jej całkowitej przebudowy w stylu rokoko. Wtedy powstała brama wiodąca na teren kompleksu znana jako Wrota Bazyliańskie. W 1827 rząd carski przywrócił kompleks pierwotnym właścicielom, odbierając im jednak południowe skrzydło zabudowań mieszkalnych, w którym umieścił więzienie. Przetrzymywano w nim m.in. filaretów i filomatów, w tym Adama Mickiewicza i Ignacego Domeykę, jak i polskich emisariuszy niepodległościowych, jak Szymon Konarski oraz uczestników powstania listopadowego.

dodane na fotoforum:

• Wilno