Racibórz
Podominikański kościół Św. Jakuba
Świątynia i pierwsza klauzura stała już w 1258 r., kiedy to brat Mieszka, książę opolsko-raciborski Władysław wydał dokument uposażający konwent w liczne nadania i przywileje. Wśród miejscowych braci spotykamy m.in. Wincentego z Kielczy, domniemanego autora zaginionej kroniki dominikańskiej, w której (w Raciborzu?) zredagowano pierwsze polskie zdanie. Był to okrzyk: – Gorze szo nam stalo, wydany przez księcia Henryka Pobożnego na widok nieuchronnej klęski wojsk polskich w bitwie pod Legnicą (1241). Wincenty jest również autorem hymnu Gaude Mater Polonia oraz dwóch żywotów św. Stanisława ze Szczepanowa.
Pożar miasta z 1300 r. strawił pierwszy kościół i zabudowania klasztorne. Jednonawowa świątynia została rychło odbudowana. XIII-wieczny korpus nawy zyskał nowe czteroprzęsłowe prezbiterium oraz wieżę. Podczas odbudowy po pożarze z 1574 r. wprowadzono do architektury renesansowe sklepienia. Zasadnicza bryła pozostała w stanie nienaruszonym. W XVII w. zmieniono układ przestrzenny nawy głównej – odcięto przęsło wschodnie, dodano dwa kwadratowe filary i utworzono kaplicę grobową rodziny Gaszyńskich, przykrytą sklepieniem kolebkowym z lunetami i bogatą dekoracją stiukową. W XVIII w. elewacja zewnętrzna zyskała wygląd barokowy.