Kamieniołom w Dołach Opacich
Do kamieniołomu dochodzimy skręcając w prawo na most na Świślinie obok starego budynku młyna.
Kamieniolom w Dolach Opacich

Czynny do 1984 r. trzy lata później został wpisany na listę pomników przyrody województwa świętokrzyskiego. Odsłonięcie geologiczne stanowi południowy fragment ściany zbudowanej z szarych dolomitów dewońskich. Dolomity o miąższości ławic do 1 metra, nachylone są pod kątem 47 – 67 stopni (fot. 100_3032 i znajdują się w otoczeniu młodszych osadów permu i triasu. Piaskowce triasu o nachyleniu 21 – 30 stopni leżą niezgodnie na dolomitach. Dolomity w kontakcie z triasem są zdruzgotane, występują powierzchnie ślizgowe i spękania pierzaste. Zjawiska te świadczą o tendencji do odkuwania pokrywy triasowej, które nastąpiło podczas ruchów laramijskich (orogeneza alpejska), kiedy nastąpiło wydźwignięcie zrębu i tektoniczne odkształcenie skał triasu.
Powyżej kamieniołomu wieś Doły Opacie.


Doły Opacie
Do 1485 roku Doły stanowiły jedną całość, choć część należała do biskupów krakowskich (w składzie tzw. klucza kunowskiego), natomiast część do dziedzica Prawęcina Rafała Michowskiego. Gdy ten sprzedał swą część benedyktynom ze św. Krzyża, majętność biskupią zaczęto nazywać Dołami Biskupimi (Episcopalia) natomiast klasztorną Dołami Opacimi (Abbatalia). Podział ten zachował się do dziś.
Po zwiedzeniu kamieniołomu wracamy do głównej drogi, gdzie w prawo do Dołów Biskupich.
Doły Biskupie
Uchwałą Sejmu Czteroletniego Doły Biskupie zostały przejęte przez skarb państwa w roku 1789, natomiast Doły Opacie upaństwowiono po kasacie klasztoru w roku 1819.
Pierwsza wzmianka o wykorzystaniu wód kapryśnej Świśliny pochodzi z roku 1586, kiedy młyn biskupi leżący zbyt blisko młyna zakonników ze św. Krzyża przeniesiono w dół rzeki, prawdopodobnie w miejsce dzisiejszych ruin fabryki tektury. W roku 1809 przybył tu poddanych austriacki Stefan Ulrych, który w 1817 ukończył budowę nowego młyna. W tymże roku nad Świśliną pracowało w sumie 18 młynów (w tym cztery wiatraki).

dodane na fotoforum:

• Świętokrzyskie
• Krajobrazy polskie