Albania

Enver Hodża w latach okupacji lider ruchu oporu, od końca II wojny światowej aż do śmierci w 1985 przywódca Albanii, przewodniczący Frontu Demokratycznego Albanii oraz pierwszy sekretarz komunistycznej Albańskiej Partii Pracy. Był także premierem Albanii w latach 1944-1954, ministrem spraw zagranicznych w latach 1946-1953 a od 1944 roku dowódcą naczelnych sił zbrojnych. Niemal półwiecze rządów Hodży, charakteryzujące się izolacją, agresywnym ateizmem państwowym i ścisłym stosowaniem się do stalinizmu.
________

Bunkry. Są wszędzie: jak wielkie betonowe pieczarki wyrastają ze zboczy, szczytów, palmowych gajów, upraw winorośli, pól z arbuzami. Stoją na podwórkach, pomiędzy domami, stanowią część ogrodzeń. Czasami zalewają je rzeki, osuwają się razem ze zboczem, ktoś próbuje je zburzyć. Nie jest to jednak proste, bo są niemal niezniszczalne.

Kiedy w 1950 r. ich projektant zaprezentował prototyp konstrukcji Hodży, ten go zapytał: - Jak bardzo jesteś pewny, że potrafi się oprzeć atakowi czołgu?
- Bardzo - odpowiedział projektant.

Hodża rozkazał: projektanta zamknąć w bunkrze, bunkier ostrzelać. Konstrukcja przetrwała nienaruszona. To odpowiada na pytanie, dlaczego Albańczycy nie mogą się pozbyć bunkrów, a według różnych szacunków mają ich w kraju od 300 do 800 tysięcy: mniejszych, mających służyć za schronienie jednemu albo dwóm strzelcom, i większych, przypominających kształtem żółwia, w których miały się zmieścić działa artyleryjskie. Hodża, który przez 40 lat rządów doprowadził kraj do upadku gospodarczego i skrajnej izolacji, był paranoikiem i ekscentrykiem węszącym podstęp z każdej strony. Z czasem zerwał stosunki ze wszystkimi państwami komunistycznymi (z wyjątkiem Chin), uznając, że zeszły z jedynie słusznej drogi. Opętany wizją inwazji wrogich armii radzieckiej, jugosłowiańskiej i amerykańskiej, a najpewniej wszystkich trzech naraz, nakazał wielką akcję budowy bunkrów. Jak bardzo poważnie traktował możliwość takiego ataku, pokazuje arsenał kilkuset kanistrów śmiercionośnych chemikaliów, które odkryto w jednym z bunkrów po upadku komunizmu.