Tojad mocny (Aconitum firmum)

Gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego Europy i Azji. W Polsce występuje w Sudetach i Karpatach: w Tatrach, na Gubałówce, na Babiej Górze i w Paśmie Policy, na Pilsku, i na Baraniej Górze. Zdziczały z uprawy występuje również na niżu.

Łodyga naga, wzniesiona i zwykle nierozgałęziająca się. Jest gruba, sztywna, naga i pusta w środku. Osiąga wysokość do 150 cm.

Cały barwny kwiat, na który składają się 4 płatki i hełm, pochodzi z przekształconego kielicha. Charakterystyczną cechą gatunkową, po której najłatwiej rozróżnić go od innych bardzo podobnych gatunków tojadu jest jego hełm. U tojadu mocnego ma on taką samą wysokość, jak szerokość.

Korzeń bulwiasty, o barwie czarnobrunatnej. Długie i silne korzenie umacniają w górach osypujące się zbocza.

Kwitnie od czerwca do sierpnia, zależnie od wysokości stanowiska n.p.m. Zapylany jest wyłącznie przez trzmiele. Na świecie zasięg tojadu mocnego pokrywa się z zasięgiem trzmiela.

Roślina bardzo silnie trująca: jedna z najsilniej trujących roślin krajowych. Trująca jest cała roślina, a najbardziej korzenie i nasiona. Bydło i owce instynktownie nie jedzą jej. Zawiera silnie trujący alkaloid akonitynę. Akonityna początkowo działa pobudzająco, a potem paraliżująco na nerwy czuciowe i ruchowe. Za śmiertelną dawkę uważa się już 2-5 mg tej substancji (przy doustnym spożyciu). Może wnikać również przez skórę.

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Bywa zrywana ze względu na swoje ładne kwiaty lub przesadzana do ogródków przydomowych. Jest dobrze chroniony; większość jego stanowisk znajduje się na obszarach chronionych: w tatrzańskim i babiogórskim parku narodowym oraz w rezerwatach, np. Rezerwat przyrody pod Rysianką.

Roślina ozdobna: można go spotkać w ogrodach jako roślinę ozdobną. W uprawie znajdują się także mieszańce z innymi gatunkami tojadów oraz gatunki azjatyckie.

Ludowa nazwa tojadu nawiązująca do jego trujących właściwości to "mordownik". Pliniusz Starszy nazywa go "arszenikiem roślinnym". Tojadem otruto podobno Arystotelesa. W Europie w okresie renesansu był najczęściej stosowaną trucizną. Według Dioskurydesa jad tojadu jest tak silny, że zabija skorpiony.
________________________________________
Rozwiązanie zagadki ...
... jest to pączek tojadu mocnego. Tak wyglądają kwiaty, które zakwitły (w książkach jest napisane, że mają kształt hełmu - zanim mi zakwitł nie mogłem sobie tego wyobrazić). 1 gram korzonka z tego kwiatka zabija człowieka. W starożytności wykonywano przy jego pomocy wyroki śmierci.

dodane na fotoforum:

• Kwiaty
• moje kwiaty
• Flora
• Ogródki
• atlas kwiatów ogrod