(3)
Imponujących rozmiarów XIX-wieczna twierdza zbudowana w latach 1832-1836 na rozkaz cara Mikołaja I po stłumieniu powstania listopadowego. Miała wzmocnić kontrolę rosyjskich władz zaborczych nad miastem, zmusić Polaków do posłuszeństwa i przekonać ich o beznadziejności podjętych przez nich działań niepodległościowych. Oprócz garnizonu wojsk carskich znajdowało się tu ciężkie więzienie śledcze, w którym przetrzymywano i stracono tysiące polskich działaczy narodowych i rewolucjonistów. Aby poznać ich losy odwiedź Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, w którym więziono między innymi członków Rządu Narodowego z Romualdem Trauguttem na czele oraz twórców niepodległej Polski, marszałka Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego.
Na terenie Cytadeli znajduje się również poruszające Muzeum Katyńskie poświęcone pamięci ponad 21 000 polskich oficerów i więźniów zamordowanych wiosną 1940 roku przez radziecką policję polityczną NKWD.
