Obraz Zygmunt Waliszewskiego.
Pejzaż z Cagnes (z dziewczyną)
1925. Olej, płótno. 58 x 72 cm.

Waliszewski Zygmunt (ur. w 1897 w Petersburgu - zm. w 1936 w Krakowie) Malarz, czlonek Komitetu Paryskiego.

Waliszewski urodził sie w Petersburgu jako syn polskiego inzyniera. W 1907 rodzina Waliszewskich przenosi sie do Tyflisu (obecnie Tbilisi) w Gruzji. Bardzo wczesnie rozpoczyna nauke bo w 1907 - w tyfliskiej Szkole Rysunku i Malarstwa pod kierunkiem N.Sklifasowskiego i B.Fogla. Juz w roku 1908, w uznaniu jego młodzienczego talentu zorganizowano mu wystawe pt. "Cudowne dziecko".
Od młodosci fascynował sie sztuka dawnych mistrzow malarstwa europejskiego, która znal z galerii Petersburga i Moskwy. Wczesnie zaczał uczestniczyc w zyciu awangardy artystycznej. Do stolicy Gruzji docierali wowczas młodzi intelektualisci z roznych stron imperium rosyjskiego, bywał tam Majakowski, działała futurystyczna grupa "41 rownoleznik". W czasie I wojny wstapił do armii rosyjskiej. Odniesiona wowczas rana w noge zapoczatkowała chorobe Buergera. Po zakonczeniu wojny przez krotki okres dzialal w Gruzji. Wykonał wtedy m.in. monumentalne malowidło kurtyny Panstwowego Teatru w Tyflisie. W tym czasie pojawiła sie w jego pracach tematyka teatralna. Traktowana groteskowo i symbolicznie na długo juz pozostanie jednym z ulubionych obszarow zainteresowan artysty.

Istotna role w ksztaltowaniu sie jego artystycznego charakteru odegraly lata 1917-20, kiedy to znalazlszy sie w Tyflisie w kregu awangardowej plastyki i poezji rosyjskiej, wsrod przedstawicieli"Mira Iskusstwa i futurystow "czynnie wlaczyl sie w bogaty nurt zycia kulturalnego . Zajmowal sie scenografia, plakatami, ilustracjami ksiazkowymi, rysowal karykatury i scenki groteskowe, malowal portrety, studia pejzazowe, martwe natury.Juz wtedy manifestowal sie wyraznie charakter jego tworczosci. Sztuka Waliszewskiego jest instynktowna i spontaniczna, ekspresyjna, zawiera bogactwo fantazji, dowcipu, ironii i humoru. Z biegiem lat artysta nie tracil nic ze swej zywiolowosci, podorzadkowywal ja jedynie swiadomej dyscyplinie koloru.

Po powrocie do kraju rozpoczał studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pieknych - najpierw w pracowni Wojciecha Weissa, a od 1923 u Jozefa Pankiewicza. Był wspołzałozycielem Komitetu Paryskiego, ktorego członkow od tej nazwy okreslano Kapistami. Za pieniadze zebrane m.in. z organizacji balow i loterii, ta legendarna dzis grupa wyjechała w roku 1924 do Paryza. Czesc z nich, jak Jozef Czapski pozostała na emigracji na zawsze, wiekszosc, wsrod nich Waliszewski po kilku latach wrociła do kraju.
Arystow KP laczyły wspolne cele: praca, zgłebianie tajnikow malarstwa, poznanie dzieł wielkich mistrzow. Przez pierwsze lata paryskie Waliszewski zachlannie studiowal w galeriach Luwru ulubione obrazy. Pozniej, po amputacji nogi wedrowki te stały sie trudniejsze, a na wozku - prawie niemozliwe. Dzieki doskonałej pamieci wzrokowej powracal do dziel mistrzow w swojej tworczosci wielokrotnie - Delacroix, Veronesa, Tycjana. Najwazniejszy w malarstwie kapistow byl kolor, ktory wydobywał forme, swiatlo i przestrzen. Motyw - najczesciej pejzaz i martwa natura - stawal sie jedynie pretekstem do namalowania obrazu. Tworczosc Waliszewskiego odbiega jednak od tej zasady. Paryz utwierdzil jego skłonnosci do podejmowania tematow literackich. Mial odwage wybiegania czesto poza temat czysto malarski. Jozef Czapski tak wspominal swojego kolege: Mielismy u nas jednego malarza, ktory mial swiezy i autentyczny dar opowiadania pedzlem, byl nim Zygmunt Waliszewski. Nawet owczesny "nacisk opinii" jego najblizszych przyjaciol - malarzy, wrogich wszelkiej "literaturze" w malarstwie, nie zdolal - na szczescie - go od tego opowiadania powstrzymac.

Dominujacym nurtem jego malarstwa stala sie w najszerszym znaczeniu commedia dell'arte. W pelnych humoru kompozycjach przedstawiajacych uczty, Don Kichotow, Arlekinow, Pierrotow, Nimfy czy Wyspy idyllosci, doszedl w calej pelni do glosu niepowtarzalny styl malarski Waliszewskiego, w ktorym smiech goruje nad smutkiem, a zywiolowa radosc zycia nad choroba, kalectwem i smiercia...

Obrazy Waliszewskiego odznaczaja sie wysokimi walorami kolorystycznymi. Charakterystyczne dziela: portret Balzaka (1930), cykle "Uczty" (1933-1934) i "Don Kichot" (1934-1935), "Wyspa milosci" , "Koncert" - plafon w Kurzej Stopce na Wawelu (1934-1936), ponadto prace scenograficzne w krakowskich teatrach Bagatela (1923) i Cricot (1936).