(11)
Okolice wsi Topolany i pobliskiej wsi Folwarki to dawne połacie Puszczy Błudów (Zabłudowskiej), które stanowiły własność Iwana Chodkiewicza. W 1512 r. król Zygmunt Stary przywrócił synowi Iwana Aleksandrowi Chodkiewiczowi jego ojcowiznę. Po nim odziedziczył ją syn Grzegorz (Hrehory) Chodkiewicz, który założył dwór zabłudowski. Nastąpiło wówczas ożywione osadnictwo wokół Zabłudowa.
Wieś została założona w hrabstwie Zabłudów po 1674 roku W marcu 1763 roku Topolany liczyły 52 dymów. Chłopi uprawiali 43 włóki ziemi, tj. około 772,06 ha, posiadali 24 konie i 70 wołów.
W 1771 roku mieszkało 54 rodziny, 157 osób w tym 90 mężczyzn i 67 kobiet.
12 maja 1809 roku liczba rodzin wzrosła do 73 i mieszkało 339 osób, 166 mężczyzn i 173 kobiety.
W końcu 1812 roku w Topolanach rozegrała się tragedia, która pozbawiła życia ponad 50% mieszkańców wsi. We wsi zatrzymał się oddział wojska francuskiego, gdzie żołnierze rekwirowali u chłopów zboże dla swoich koni oraz bydło i trzodę chlewną. Przeszukiwali chaty, i to co stanowiło jakąkolwiek wartość, zabierali. Dokonali kilku gwałtów. Topolańscy mężczyźni nie wytrzymali i kilku gwałcicieli zakłuli widłami. Rozwścieczeni Francuzi podpalili wieś i wymordowali wszystkich, którzy nie zdążyli się ukryć.
Po czterech latach wspomnianej tragedii w Topolanach mieszkało tylko 29 rodzin, 77 mężczyzn i 75 kobiet.
Lata pokoju i spokoju w Topolanach zaznaczyły się dość dynamicznym przyrostem ludności. 30 lipca 1833 roku mieszkało już 66 rodzin składających się z 501 osób, 252 mężczyzn i 249 kobiet.
Kolejna tragedię Topolany przeżyły w latach 1855–1860. Szalejąca wówczas epidemia tyfusu i cholery pozbawiła życia ponad 50% mieszkańców wsi.
W 1915 roku około 80% mieszkańców Topolan wyjechało do Rosji. Tam zakaźne choroby i głód pozbawiły życia wiele osób. Zdziesiątkowane rodziny powracały do swoich zagród do 1922 roku
W Topolanach w 1950 roku mieszkało 615 osób, 318 mężczyzn i 297 kobiet.
Po 1970 roku liczba ludności raptownie malała. Młodzi ludzie masowo porzucali gospodarkę i uciekali do miast. W 2008 roku mieszkało już tylko 160 osób.
razdwa3 2011-01-15
Twoje opowieści historyczne sprawiają, że uczę się historii... Świetne! Dzięki!
krepele 2011-01-15
*** chociaż historia wsi jest bardzo smutna ,za to sama wioska - jak pokazujesz jest piękna **))
tczew54 2011-01-15
Niesłychanie smutne te losy Topolańskiej ludności.
Piękne i ciekawe foto. Już chyba mało gdzie są takie piwnice przy domostwach.
fanabe 2011-01-15
jako paniusia miastowa mam ochotę krzyknąć:
- Urocze!
- Klimatyczne!
- Jakże chciałabym ...
...ale kicha;P :wcale bym nie chciała - no chyba, że w okresie wakacyjnym na dni kilka - cisza i spokój i harmonia taka...
ale na dłuższą metę - chyba bym zwariowała ;)P
mpmp13 2011-01-16
Ja bym chętnie zamieniła "betonowy" schron w bloku na takie domki....niestety za późno na zmiany!
lena73 2011-01-16
Takie historie są udziałem bardzo wielu osad wiejskich w Polsce...opuszczane w nadziei na lepsze jutro, które czasami nigdy nie nadchodzi...
:-)))
bethi 2011-01-16
mam taką piwnicę:)
Ładnie tutaj:)
Historia....dlaczego tak wiele trzeba cierpień?????
henry 2011-01-16
Jak historia okrutnie obeszła sie z tym pięknym miejscem......
Zabudowania z ziemianką.... juz powinno to byc chroniona jako zabytek!
malybok 2011-01-18
ciekawa historia tej miejscowości.Wyjazdy młodych ze wsi do miast zniszczyły naszą gospodarkę, znam miejscowość koło Bielska Podlaskiego gdzie jest tylko 5 mieszkańców...
audi1 2011-01-20
SMUTNE TO BARDZO...NIESTETY WIELE JEST TAKICH WSI U NAS;(a domek jest przecudownej urody!!!!przecudownej!
nokryd 2011-01-22
Cała historia podana w zaledwie kilku zdaniach. Fantastyczne znastwo i przepiekne zdjęcia. Gratuluję.
