Henryków-dawne opactwo Cystersów

Pomnik Księgi Henrykowskiej.To tu zapisano pierwsze słowo w języku Polskim. \\\"Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj!\\\"
1222 Fundacja klasztoru w Henrykowie za sprawą Kanonika Mikołaja. 28.V.1227 Przybycie pierwszych mnichów z Lubiąża z pierwszym opatem Henrykiem.

1228 Konsekracja pierwszego, drewnianego kościoła.

1241 Najazd Mongołów. Klasztor został spalony i splądrowany.

1268–1273 Opat Piotr (trzeci opat klasztoru) tworzy I część Liber fundationis claustri Sancte Marie Virginis in Henrichow czyli zbioru dokumentów znanego dziś jako Księga Henrykowska. Właśnie na kartach tej księgi zapisano pierwsze zdanie w języku polskim: „day ut ia pobrusa, a ti poziwai”, co znaczy „daj, ja będę mełł, a ty odpocznij”. Słowa te wypowiedział czeski chłop Boguchwał ze wsi Brukalice do swojej żony Polki, „chłopki grubej i niezdarnej”, która nie radziła sobie z mieleniem ziarna. Obecnie Księga Henrykowska znajduje się w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu.

1292 założenie przez klasztor w Henrykowie nowej fili w Krzeszowie

1304 Rozpoczyna się budowa gotyckiego kościoła klasztornego. W tym czasie głównym źródłem dochodów klasztoru henrykowskiego były przede wszystkim dobra ziemiańskie (wsie) tworzące folwarki oraz podatki płacone przez chłopów. Tutejsi mnisi trudnili się min. warzelnictwem piwa, młynarstwem, szewstwem i tkactwem. Uprawiali także winorośl, z której wyrabiano wino potrzebne do celów liturgicznych.

1341 pochowanie w kościele klasztornym księcia Bolka II ziębickiego, rok później jego żony Jutty.

1427–1430 Czas trwania grabieży husyckich. Klasztor zostaje splądrowany i spalony, a mnisi uciekają do Wrocławia i Nysy. Do końca XV wieku opactwo płonie jeszcze trzy razy w 1438, 1442 i 1496 roku.

1554–1577 Rozwój opactwa za czasów opata Andrzeja. W tym czasie powstają renesansowe elementy zabudowy klasztornej.

1608 Budowa wieży przy zachodniej elewacji kościoła

1618–1648 Czas trwania wojny trzydziestoletniej. Maszerujące wojska wielokrotnie niszczą, palą i plądrują klasztor. Zostaje zniszczona znaczna część pierwotnej biblioteki klasztornej. Konwent ucieka w tym czasie do Wrocławia, Nysy oraz Czechy, Austrii i na Morawy.

1699 Zakupienie zniszczonego przez Turków opactwa cysterskiego w Zirc na Węgrzech. Opat henrykowski staje się opatem dla dwóch klasztorów (unia personalna do czasów sekularyzacji).

1681–1702 czas rządów opata Henryka III Kahlerta. Jest to najlepszy okres w dziejach opactwa. Powstaje zespół barokowych budynków klasztornych, kościół otrzymuje barokowe wyposażenie, długi klasztoru zostają spłacone. Opactwo staje się miejscem rozwoju kultury i sztuki.

1741–1762 czas trwania wojen śląskich. W tym czasie w klasztorze kilkakrotnie kwaterowało wojsko, niszcząc i rabując klasztorny skarbiec.

1806 Liczne kwaterunki armii francuskiej oraz upadek gospodarki klasztornej. 22.XI.1810 król Prus wydaje edykt sekularyzacyjny. Opactwo w Henrykowie przestaje istnieć po 582 latach.

1812 siostra króla Prus, żona króla Niderlandów zakupuje klasztor w Henrykowie od Państwa Pruskiego.

1863 drogą dziedziczną klasztor przechodzi w posiadanie Wielkiej Księżnej Zofii von Sachsen–Weimr–Eisenach, z domu Oranien Nassau, a później na jej wnuka Księcia Wilhelma Ernsta.

1873 Dawne opactwo cysterskie zostaje przemienione w rezydencję magnacką. Zostaje założona kaplica protestancka, a sale klasztoru zapełniają się holenderskimi meblami i obrazami.

1879 Przy klasztorze powstaje park krajobrazowy, a także ogród w stylu włoskim. Jego projektantem był znany w całej Europie Eduard Pretzold, który wyraźnie zawiązywał do założeń ogrodowych w Weimarze.

1945 Henryków opuszczają ostatni niemieccy właściciele. Opactwo przechodzi w posiadanie PRL.

1946 Kościół oraz część klasztoru, która stanowi obecnie plebanię, objęli ojcowie cystersi z opactwa w Szczyrzycu. Pozostałą część klasztoru zajmowało Państwowe Gospodarstwo Rolne.

1965 W Henrykowie powstaje Technikum Hodowli Roślin i Nasiennictwa. Przeprowadzono wówczas pierwszy generalny remont obiektu klasztornego od czasów II wojny światowej.

dodane na fotoforum:

• Dolnośląskie
• Dolny śląsk
• Kościoły i klasztory