W okresie między sierpniem a wrześniem kolonia szerszeni osiąga swój rozwojowy szczyt ,wówczas królowa składa jaja, z których wylęgną się trutnie i młode królowe rozpoczynając ostatni etap rozwoju kolonii - rójkę.
Pojawienie się w gnieździe pierwszych płodnych osobników (nowych królowych i trutni) wyznacza początek zamierania kolonii, następuje to zwykle z końcem lata, w sierpniu. Robotnice wówczas stopniowo zaniedbują starą królową i ostatecznie opuszcza ona gniazdo. Są one teraz zajęte karmieniem płodnych osobników. Karmią je białkami z upolowanej zdobyczy i cukrami z zebranych soków roślinnych. Taki pokarm pozwala młodym królowym zgromadzić zapasy niezbędne do przetrwania długiego okresu hibernacji. Królowe nie pracują w gnieździe, siedzą tylko na plastrach i czekają na pokarm. Stają się więc zasadniczo pasożytami, które w miarę zwiększania swojej liczby mają coraz bardziej destruktywny wpływ na życie kolonii.
Na tym etapie rozwoju kolonii młoda jeszcze larwa nie ma szans na rozwój. Jeśli taka się pojawi, ginie z głodu i wypada z komórki, a niekiedy niedojrzałe larwy są wyciągane z gniazda i pożerane przez głodne królowe. Obserwowano również, jak młode królowe oblegały przybyłą do gniazda robotnicę i żebrały o pokarm.

W słoneczne, jesienne dni rozpoczyna się rójka. Trutnie opuszczają gniazdo w poszukiwaniu młodych, niezapłodnionych jeszcze samic. Zbierają się przy drzewach, czasem w okolicy gniazda i tam kopulują. Wkrótce po kopulacji trutnie giną, a zapłodnione królowe szukają odpowiedniego miejsca do spędzenia zimy. Są to zwykle norki w ziemi pozostawione przez myszy lub inne gryzonie.
Z końcem jesieni, po pierwszych mrozach wszystkie robotnice z gniazda giną. U os czas ten przypada mniej; więcej na listopad. Tak kończy się cykl życiowy kolonii, tylko w sprzyjających warunkach robotnice mogą przetrwać. Czasem zdarza się, że opuszczone gniazda są ponownie zasiedlane w następnym sezonie.
Wzrost temperatury i wydłużenie dnia wiosną budzi młode, zapłodnione królowe do życia. Opuszczają wówczas swe kryjówki w poszukiwaniu miejsc do założenia gniazda i zamykając w ten sposób cykl życiowy starej kolonii, a zaczynając nowy.

dodane na fotoforum:

• Makro
• Makrofotografia
• Owady