Cerkiew cmentarna pod wezwaniem św. Cyryla i Metodego - 1868r

Cerkiew cmentarna pod wezwaniem św. Cyryla i Metodego - 1868r

Orla - kiedyś miasteczko dziś wieś zapomniana i omijana przez turystów jest jedną z miejscowości o najbogatszej historii na Podlasiu
Tereny te w 1500 r. Aleksander Jagiellończyk nadał kniaziowi Jaśkowi Iwanowiczowi z prawem osadzenia miasta. Przywilej ten potwierdził Zygmunt Stary w 1507 r. i tą datę przyjmuje się jako datę powstania Orli.
Faktycznym twórcą miasta i włości orlańskiej został jednak podskarbi litewski Bohusz Michajło Bohawitynowicz, który w latach 1512-1522 skupił dobra w swych rękach. Po jego śmierci dobra wraz z ręką córki Hanny przeszły w posiadanie Stanisława Tęczyńskiego.
Z kolei w 1558 r. córka Tęczyńskich Katarzyna wniosła te dobra księciu słuckiemu Jerzemu Olelkowiczowi. W 1576 r. Orla była ośrodkiem obejmującym okoliczne wsie: Koszele, Werweczki, Topczykały, Koszki, Szernie, Krywiatycze, Toporki, Rudołty, a w miejscowościach tych było pięć młynów i 13 karczm.
W 1585 r. w posiadanie Orli weszli Radziwiłłowie poprzez małżeństwo Krzysztofa, zwanego „Piorunem” z Katarzyną z Tęczyńskich. Ich syn Krzysztof w 1618 r. nadał Orli pierwszy przywilej miejski, a po pożarze odnowił go w 1634 r., zaś jego syn Janusz, wojewoda wileński i hetman wielki litewski, dziewięć lat potem potwierdził i poszerzył przywilej, nadał miastu herb – radziwiłłowski orzeł z toporem. Radziwiłłowie rozbudowali w Orli swą rezydencję, wznosząc murowany dwór. W obręb dworu wchodził cały zespół budynków, nad którymi górowała kamienica z wieżami oraz cerkiew zamkowa św. Jana Teologa i zbór kalwiński. W roku 1626 i 1644 Janusz Radziwiłł zwołał tutaj dwa synody dysydentów polskich i litewskich, które odbywały się w nowym murowanym zborze kalwińskim. W tym czasie w Orli były dwie cerkwie: św. Szymona Słupnika i św. Jana Teologa, które z prawosławnych stały się unickimi. W czasie potopu szwedzkiego dobra orlańskie trafiły w ręce Bogusława Radziwiłła. Na przełomie XVII-XVIII w. dobra orlańskie były w zastawie u Benedykta Pawła Sapiehy, a potem gen. Jakuba Henryka Fleminga. Wraz z ręką jego córki Krystyny przejął je Józef Sapieha. W trakcie wojny północnej tereny te znacznie ucierpiały na skutek najazdów podkanclerzego litewskiego Stanisława Szczuki.
Przed 1740 r. Orla trafiła w zastaw do Branickich z Białegostoku. Dopiero w 1808 r. zastaw wykupił potomek rodu dawnych właścicieli Michał Radziwiłł, po którym majątek przejął syn Dominik. Od 1830 r. dobra orlańskie, składające się z Orli, Koszel, Topczykał, Redut, Krywiatycz, Paszkowszczyzny, Toporek, Szereni, Mikłaszy, Werweczek i Wólki, były administrowane przez Wittgensteina. W 1839 r. miejscowe parafie unickie zostały przekształcone w prawosławne. W latach 40. XIX w. dobra orlańskie kolejny raz zmieniły właściciela, a został nim wspomniany Wittgenstein. W drugiej połowie tego stulecia uległy podziałowi i stanowiły własność Wittgensteina, Aleksandra Malczewskiego i Aleksandra Patona. W końcu XIX i na początku XX w. uwłaszczeni chłopi z Hołód, Koszel, Szczytów, Szereni i innych zakładali towarzystwa włościańskie i korzystając z tanich państwowych kredytów wykupywali poszczególne majątki.
W 1852 r. car Mikołaj I potwierdził status miejski Orli i zaliczył ją do tzw. miasteczek nadetatowych. W latach 1861-1915 miejscowość była ośrodkiem gminnym. W czasie pierwszej wojny światowej wielu mieszkańców Orli i okolic musiało udać się na bieżeństwo, uciekając w głąb Rosji przed wojskami niemieckimi. Po wojnie nie wszyscy zdołali powrócić.
W końcu 1921 r. Orla utraciła prawo miejskie i uzyskała status osady. Była wówczas ośrodkiem gminnym dla 48 miejscowości, folwarków i kolonii. Gmina liczyła 7824 mieszkańców, a Orla 1518, w tym 1167 Żydów, 320 prawosławnych i 31 katolików.

https://www.garnek.pl/vinga

super07

super07 2013-03-24

W moich stronach niebieskiego koloru nie uświadczysz , a tu wyglada to naturalnie.

ma1go

ma1go 2013-03-24

Pięknie pokazana!

mopsik

mopsik 2013-03-24

Piękna i jak zawsze super opis. Dzięki.

arw10

arw10 2013-03-25

Piękna

razdwa3

razdwa3 2013-03-25

Fantastyczna historia, kompletnie mi nieznana, warta rozpowszechnienia, bo w jakiejś mierze wyjaśnia koleje tych ziem i ludzi ją zamieszkujących...
Nadal będę się upierała, że te wszystkie Twoje historie-perełki powinny znaleźć się w wydawnictwie popularno-naukowym. Koniecznie! :)))

scorpio9

scorpio9 2013-03-25

Podpisuję się pod tym co napisała "razdwa3"....;)
Dla mnie to prawdziwa przyjemność odwiedzać Twoją galerię....;)
Pozdrawiam serdecznie i dziękuję....;)

fortunka

fortunka 2013-03-25

Piękna całość;)))))
Pozdrowionka posyłam;)))

anika80

anika80 2013-03-25

Piękna...

mibunia

mibunia 2013-03-26

Ciekawe miejsce w naszej historii...
Pozdrawiam.

ptak54

ptak54 2013-03-26

Hej, witaj !!!
Na tej stronie :
http://www.garnek.pl/ptak54/a

jest chyba z pięć fotek tej kopuły. To jest kopuła Świątyni Opatrzności w Miasteczku Wilanów. Niedawno pokryli ją miedzianą blachą i zdemontowali rusztowanie. Miasteczko to powstało w szczerym polu, a świątynia jest jego centralnym punktem. Liczyć ma ono około 30.000 a może i więcej mieszkańców. Sama świątynia jest w ustawicznej budowie od ok. 10 lat i miewała dłuższe przestoje. Z budową związanych jest wiele plot, awantur politycznych (w tym nawet w Sejmie), pomówień kleru o skok na państwową kasę, o zawyżanie dwukrotnie planowanych kosztów budowy itp itd... Nie wiem ile w tym wszystkim jest prawdy, ale jak znam życie to podłubiesz sobie trochę w internecie, poczytasz o Świątyni Opatrzności i wnioski dla siebie sam wyciągniesz.
Pozdrawiam serdecznie

:-)

wiska

wiska 2013-03-28

Śnieg czyściutki...bajkowy widok! POZDRAWIAM:)

razdwa3

razdwa3 2013-03-29

Wesołego Alleluja! Miłych i wiosennych (przynajmniej w sercach) Świąt Wielkanocnych! Sobie życzę dalszych wspaniałych zatrzymanych w czasie Twoich kadrów i arcy ciekawych historii... :)

henry

henry 2013-03-29

te kapliczki cmentarne zachwycają..... barwa jakze mi znana z podlaskiego mojego pobytu w tamtych stronach.....
Kiedys napisałes.. ze jak raz tam się zawita.... tesknota znowu wzywa.. miałes rację....
Radosnych Świąt Wielkanocnych :)

lafii

lafii 2013-03-29

Pięknych Świąt :)

aklah

aklah 2013-03-29

życzę dużo błogosławieństwa Zmartwychwstałego Chrystusa ,moc radości ,szczęścia w rodzinie ,oraz zdrowia i pokoju wewnętrznego
http://www.youtube.com/watch?v=nCJfJlb-_50&list=PL5BCD392AFA2098CE&index=4

mpmp13

mpmp13 2013-03-30

Zdrowych,pogodnych Świat Wielkanocnych, pełnych wiary,nadziei i miłości.
Radosnego, wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie rodziny i wśród przyjaciół oraz Wesołego Alleluja!

gosha47

gosha47 2013-03-30

Pogodnych i spokojnych Świąt Wielkiej Nocy, zdrowia, radości i wiosennego nastroju. Wesołego Alleluja!

trawka

trawka 2013-03-30

Radosnego Alleluja!!! Niech Zmartwychwstały Pan da Tobie wiarę i nadzieję na to co nas czeka............ wspaniałe doczesne życie........ pozdrawiam, miłego świętowania w gronie rodzinnym........

massi

massi 2013-03-31

Zdrowych, radosnych Świąt Zmartwychwstania Pańskiego spędzonego w gronie najbliższych Ci osób życzy Piotr:)

wyspiar

wyspiar 2013-04-04

Jaka niebieska :)

blumen1

blumen1 2013-04-09

W pięknym kolorze i o ciekawej historii :)

pimpoli

pimpoli 2013-04-14

malutka a śliczniutka :)

empiwi

empiwi 2013-04-15

Jak zawsze ciekawy kadr i adekwatny,opis,historia w pigułce.W nawiązaniu do ostatniego wersu.to ziemia kultur i ludzi zyjących razem..Wojny i różne dzieje losów narodów zmieniły losy ludzi.Ale zawsze warto tu zaglądnąć:).Popieram pomysł Razdwa3.

bajka1

bajka1 2013-04-21

Wspaniałe piękno :)

margo74

margo74 2013-06-30

ale super ;)))
pogoda musi być, żeby zrobić taaaakie zdjęcie ;]

energy1

energy1 2013-11-13

...w końcu, jeśli była miasteczkiem nadetatowym to trzeba się było liczyć, że ją kiedyś zdegradują ;-)
...marzy mi się podlaska zima w realu...

rosehip

rosehip 2014-02-06

niezwyklosci .

dodaj komentarz

kolejne >